Alles over onze feestdagen

03 oktober 2017

In nederland hebben we verschillende soorten feestdagen. Maar hoe zit het ook al weer met deze dagen en waar hebben werknemers wel en geen recht op? Lees alles hierover in onderstaande artikel.

Doorbetaling niet wettelijk
Tot de (als regel) doorbetaalde algemeen erkende en christelijke feestdagen- vastgelegd in de Algemene termijnenwet – behoren: Koningsdag, Tweede Paasdag, Hemelvaartsdag, Tweede Pinksterdag, de beide Kerstdagen en Nieuwjaarsdag. Hoewel de algemeen erkende feestdagen wettelijk zijn vastgelegd, betekent dit niet dat de werknemer recht heeft op vrijaf op deze dagen.

Ook de doorbetaling op de vrije feestdagen is niet wettelijk geregeld. Wel wordt de doorbetaling van voornoemde feestdagen in veel CAO’s vermeld. Als er niets is geregeld, heeft een werknemer dus formeel geen recht op een betaalde vrije dag.

Als een vaste vrije dag van een parttimer op een feestdag valt, moet u hem hiervoor compenseren. Laat de werkgever dit na, dan is er sprake van ‘ongelijke behandeling’. Gebruik van een pro-ratoberekening of jaarurensysteem kan de ongelijkheid voorkomen.

Goede Vrijdag
Deze dag is een geval apart, sommige organisaties hebben volgens hun CAO een vrije dag (rijksoverheid, semi-overheid, scholen) en andere organisaties werken gewoon door.

Hemelvaartsdag
Nog maar weinig mensen weten waar Hemelvaartsdag voor staat. Wel zijn ze vaak op de hoogte dat overheidsinstanties en scholen op 5 mei gesloten zijn. Maar moet je als ondernemer ook je deuren dicht houden of kun je gewoon aan de slag? Hemelvaartsdag geldt, net als de andere christelijke feestdagen als een verplichte vrije dag. Op deze dagen zijn zowel overheidsinstellingen als het bedrijfsleven vrij en draaien publieke instellingen als ziekenhuizen en de spoorwegen meestal zondagsdiensten.

In de Winkeltijdenwet is bepaald dat Hemelvaartsdag een officiële feestdag is. Die wet verschilt echter per gemeente, maar verplicht de meeste ondernemers om zijn/haar onderneming gesloten te houden. Als een ondernemer toch open wil gaan, kan dit geregeld worden met behulp van de vrijstelling 12-zondagen-per-jaar-regime. Let hierbij wel op de CAO-bepalingen van je personeel die bij het werken op feestdagen recht hebben op een extra vergoeding.

Bevrijdingsdag
Bevrijdingsdag is geen verplichte vrije dag. Bij Koninklijk Besluit van 24 september 1990 is 5 mei uitgeroepen tot een nationale feestdag. Maar dat betekent niet, dat 5 mei automatisch een vrije dag is. De regering heeft bepaald dat werkgevers en werknemers hierover zelf een regeling moeten treffen. Per sector gelden andere regelingen*. De CAO of arbeidsovereenkomst regelt of 5 mei een betaalde vrije dag is. Als er in de CAO geen afspraken zijn gemaakt, of als de bedrijfstak geen CAO heeft, beslist de werkgever of men een vrije dag heeft. In veel CAO’s is vastgelegd dat werknemers alleen vrij zijn wanneer het een lustrumjaar is, zoals 2010, 2015 en 2020.

* Personeel in overheidsdienst is op 5 mei vrij voor zover de dienst dat toelaat. Overheden en semi-overheden volgen zoveel mogelijk het voorbeeld van de rijksoverheid.
Voor het basis- en voortgezet onderwijs geldt dat het schoolbestuur bepaalt of een school gesloten is op 5 mei.

Niet jaarlijks vrij op 5 mei
VNO-NCW en MKB-Nederland vinden dat 5 mei eenmaal in de vijf jaar een vrije dag moet blijven, zoals dit jaar het geval is. Dat zeggen de ondernemingsorganisaties in reactie op het pleidooi van het Nationaal Comité 4 en 5 mei om Bevrijdingsdag jaarlijks tot vrije dag te bestempelen. Wie jaarlijks vrij wil zijn op 5 mei, kan zelf een vrije dag nemen, aldus VNO-NCW en MKB-Nederland.

Islamitische feestdagen
Alleen het Suikerfeest en het Offerfeest zijn officiële Islamitische feestdagen. Andere feestdagen zijn gedenkdagen die vaak vanuit culturele achtergronden gevierd worden. Het vrijaf zijn op een Islamitische feestdag kan bij individuele arbeidsovereenkomst of CAO bepaald worden.

Ramadan was in 2016 van 6 juni t/m 5 juli, in 2017 van 27 mei t/m 24 juni en in 2018 van 16 mei t/m 14 juni.

Diversiteitsdag
In sommige CAO’s (bijv. Achmea) hebben werknemers de keus een extra verlofdag op te nemen, bijvoorbeeld op Goede Vrijdag of met het Suikerfeest. De diversiteitsdag geldt voor bijzonder verlof die kan worden gebruikt voor feestdagen die niet nationaal zijn.

NB: Werknemers mogen volgens de CAO Horeca (artikel 13) eens per jaar een christelijke feestdag omzetten voor een feestdag uit zijn geloof.

Algemene termijnenwet
Algemeen erkende en christelijke feestdagen zijn vastgesteld in de Algemene termijnenwet. Deze vaststelling is belangrijk als iemand binnen een bepaalde termijn iets moet doen (denk aan aangifte van geboorte of overlijden), of ergens op moet reageren of een bedrag moet betalen. De feestdagen die in de wet zijn opgenomen, mag men dan bij de gestelde termijn optellen.

Geen compensatie voor feestdag in weekend
Als een of meer feestdagen in een weekend vallen, heeft de werknemer geen recht op vervangende dag(en) vrijaf. Artikel 634, boek 7 van het Burgerlijk Wetboek luidt: ‘De werknemer verwerft met het verrichten van arbeid waar recht op loon tegenover staat tevens recht op vakantie, van ten minste viermaal de overeengekomen arbeidsduur per week. Deeltijders bouwen dit recht naar rato op.’ Onder het begrip vakantiedagen vallen geen zondagen en algemene erkende en religieuze feestdagen, compensatie voor deze feestdagen staat kortom niet in de wet. In een CAO of arbeidsreglement kan het uiteraard wel staan.

NB: Het bovenstaande geldt ook als bijvoorbeeld bij ouderschapsverlof de (vaste) verlofdag valt op een feestdag.

Feestdagen
Algemeen erkende feestdagen:
Nieuwjaarsdag
Pasen
Hemelvaartsdag
Pinksteren
Kerstmis

Nationale feestdagen:
Koningsdag 27 apr
Bevrijdingsdag 5 mei

Overige feestdagen:
Carnaval
Goede Vrijdag
Suikerfeest

Vakanties schooljaar
De data voor de zomervakanties zijn in een Ministeriële regeling vastgesteld. De data van de andere vakanties zijn adviesdata. Dit betekent dat scholen deze data niet hoeven op te volgen. Het kan dus voorkomen dat scholen ervoor kiezen om de vakantie te verplaatsen. Ouders kunnen hier invloed op uitoefenen via de medezeggenschapsraad (MR). De MR heeft namelijk adviesrecht bij het vaststellen van de vakanties. Scholen zijn verplicht om leerlingen en hun ouders over de vakantiedata te informeren voordat het schooljaar begint. De meeste scholen doen dit in hun schoolgids. In de schoolgids staan ook de data van de feestdagen waarop de school gesloten is.
Hier vindt u de schoolvakantie data voor nederland.

Bouwvakantie
Sinds enkele jaren is er geen officiële bouwvakantie meer. Er worden echter nog wel adviesdatums gegeven voor de bouwvak.
Bouwbedrijven werken steeds vaker door tijdens de bouwvak. Bijna de helft van de bouwbedrijven draait nog volop. In 2013 bleef nog maar een kwart aan het werk.
De officiële bouwvak is in de jaren ’80 afgeschaft, maar de meeste bouwbedrijven hielden de traditie tot twee jaar terug nog in ere. Nu houdt nog maar 28 procent zich hieraan. Ook geeft een kwart van de bouwbedrijven aan dat zij weliswaar dicht zijn, maar dat er altijd een paar collega’s blijven werken.

De belangrijkste reden om door te werken is volgens de ondervraagde bedrijven omdat het werk dit vereist. Ook vinden veel bedrijven de bouwvak een achterhaald principe nu tegenwoordig meer flexibiliteit vereist is. (Bron: USP, ANP en PO Actueel, 3 aug. 2015)

Secretaressedag
Secretaressedag is een van oorsprong Amerikaans bedenksel. Het is op 20 april 1989 in Nederland geïntroduceerd door Secretaresse Magazine (het huidige Management Support Magazine), StarJob Secretaresse Uitzendbureau (het huidige StarJob the secretary network), Schoevers, Fleurop en Bloemenbureau Holland.
In de Verenigde Staten is ‘Secretaries Day’ inmiddels omgedoopt tot ‘Administrative Professionals’ Day’. Daar wordt de dag jaarlijks gehouden op woensdag van de laatste volle week van april.
Secretaressedag in Nederland valt steeds op de 3e donderdag van april, in 2017 op 20 april en in 2018 op 19 april.

Nederlander wil flexibele invulling feestdagen
65 procent wil het liefst zelf kiezen wanneer zij een feestdag opnemen. Dat blijkt uit een onderzoek van onderzoeksbureau Motivaction onder 1.103 Nederlandse respondenten tussen de 18 en 70 jaar.

Twee derde van de Nederlanders wil zelf bepalen welke feestdagen ze vrij nemen. De helft van de Nederlanders stelt daarbij wel dat er een aantal gezamenlijke feestdagen blijft bestaan.

Een aantal feestdagen waarop iedereen vrij is (zoals Hemelvaart of Pinksteren), wordt door veel Nederlanders niet gevierd. De feestdagen die wel door de meerderheid van de Nederlanders worden gevierd zijn Kerst (91%), Oud en Nieuw (86%) en Pasen (67%).