De Wet DBA: schijnzelfstandigheid voorkomen als zzp’er? Zo pak je het aan!

Ben je zzp’er? Zo voorkom je schijnzelfstandigheid! Met onze checklist en praktische tips voorkom je risico’s en boetes voor je opdrachtgever. Neem contact met ons op om direct advies te ontvangen!

Voor alle zelfstandigen en inhurende organisaties breekt een spannende tijd aan. Ook voor professionals die actief zijn als interim HR-professional of interim salarisadministrateur. De Belastingdienst gaat vanaf 1 januari 2025 (strenger) handhaven door de controle op zelfstandigheid van ingehuurde zzp’ers te verscherpen. Dit kan voor opdrachtgevers leiden tot naheffingen van loonheffingen en premies, en mogelijk ook tot boetes. Let op: vanaf 2025 kan de Belastingdienst naheffingen opleggen met terugwerkende kracht.

Mocht de Belastingdienst bij een eerste controle een aanwijzing geven en terugkomen zonder dat de situatie is verbeterd, dan bestaat het risico op een boete.

Voor zelfstandigen is het essentieel om te beoordelen of ze ook na 2025 als zzp’er kunnen blijven werken. In deze blog, samen met de webinar “alles wat je als zzp’er moet weten van de wet DBA”, vind je een duidelijk overzicht en uitleg van de belangrijkste veranderingen en tips om goed voorbereid te zijn. Beter nog, we hebben een checklist ontworpen! Hiermee bepaal je in een paar eenvoudige stappen of er sprake is van schijnzelfstandigheid. Ideaal voor zowel zzp’ers als opdrachtgevers om risico’s te voorkomen. Download de checklist!

Strengere controles: zo voorkom je boetes als zzp’er

Vanaf 2025 voert de Belastingdienst strengere controles uit op schijnzelfstandigheid. Hiervoor zijn extra controleurs aangenomen. De focus ligt op het beoordelen of zzp’ers correct worden ingehuurd. Hierbij gelden de criteria zoals vastgelegd in het Deliveroo-arrest, waarin wordt gekeken naar de aard van de werkzaamheden, inbedding in de organisatie, en de mate van controle door de opdrachtgever. In totaal zijn er acht criteria die in onderling verband moeten worden bezien. Deze acht criteria zie je hieronder weergegeven. De feitelijke situatie weegt zwaarder dan wat op papier staat: “De werkelijkheid gaat boven de schijn”!

Ben je een zzp’er? Voorkom schijnzelfstandigheid met onze praktische tips!

Om jou te helpen om te beslissen of er wel of geen sprake is van schijnzelfstandigheid hebben we een checklist ontworpen. Vanzelfsprekend herken je hierin de bovenstaande 8 criteria en het model van de belastingdienst (Checklist-DBA).

In de brochure van de rijksoverheid kun je een aantal uitgewerkte cases vinden. Lees deze vooral goed door en kijk hoe jouw situatie het best te omschrijven is. Lijkt jouw situatie meer op die van de acteur, de zorgverlener, de schilder, degene die de keukens plaatst of de interim-manager.

Gelukkig zijn er veel zzp’ers die gewoon zzp’er kunnen blijven. Kijk maar naar de voorbeelden. Als je nu ziet dat jouw situatie niet onder de zzp optie valt, maar als dienstverband wordt beoordeeld, dan heb je verschillende opties.

De meest voor de hand liggende is om zowel je contracten als de feitelijke situatie zodanig aan te passen dat je wel onder de criteria valt. Denk aan het ontbreken van een gezagsverhouding, aantoonbaar ondernemer zijn, risico lopen en geen operationeel werk doen wat vele anderen in het bedrijf op precies dezelfde manier ook doen.

Mocht dat niet lukken en constateer je dat het echt niet verder kan als zzp’er dan zijn er vele alternatieven.

Alternatieven voor zzp’ers

Mocht zzp-inhuur niet meer mogelijk zijn, dan zijn er alternatieven zoals detachering of een tijdelijk dienstverband. Wat zijn de opties voor jou om veilig aan de slag te gaan?

1. Opdrachten via detacheringsbureaus

Je gaat in dienst bij een detacheringsbureau. Je komt dan in loondienst van het bureau. Je kunt dezelfde werkzaamheden blijven doen. Je hebt een vast inkomen, verzekeringen, doorbetaling bij ziekte en een pensioen. Jouw opdrachtgever loopt dan geen risico. Immers de premies en belasting worden netjes afgedragen.  Er is geen sprake meer van zzp, maar van een dienstverband.

2. Opdrachten als Statement of Work (SOW)

Als je een heldere opdrachtomschrijving kunt maken, de opdracht aan kunt nemen tegen een vaste prijs of wordt betaald op basis van aantoonbare deliverables en je een eigen onderneming hebt waarbij je werk uitvoert dat anderen binnen het bedrijf niet doen, dan kun je uitstekend als zelfstandige blijven werken op basis van een duidelijk Statement of Work.

3. Werken via een midlance-constructie

In een midlance-constructie ga je als zzp’ers formeel in loondienst, maar je kunt toch profiteren van de voordelen van ondernemerschap. Jouw salaris wordt een vast percentage van het uurtarief wat in rekening wordt gebracht. Jouw inspanning, jouw uren en jouw tarief bepalen wat jouw salaris wordt. Het biedt zekerheid voor opdrachtgevers, omdat er sprake is van een dienstverband.

4. Niets doen en afwachten

Natuurlijk kun je ook niets doen. Door een tekort aan handhaving en de kans dat regels in de toekomst weer worden herzien, neem je een gecalculeerd risico en blijft doorgaan zoals het nu is. Als de belastingdienst constateert dat er sprake is van schijnzelfstandigheid, is de terugvordering immers niet verder dan tot 1 januari 2025.

5. Terug naar loondienst

Voor sommige zzp’ers is de stap terug naar loondienst een aantrekkelijke optie. Zeker nu de arbeidsmarkt krap is, kun je ongetwijfeld een goed salaris vragen bij je opdrachtgever die dan nu je werkgever wordt. Kies je als zzp’ers voor deze optie, dan krijg je meer zekerheid en loop je geen ondernemersrisico meer.

Ondersteuning door PHOCUS

PHOCUS ondersteunt zowel interim-professionals als opdrachtgevers bij het voorkomen van schijnzelfstandigheid. We hebben ons verdiept in de materie en zorgen er middels verschillende stappen voor dat jij je als opdrachtgever geen zorgen hoeft te maken over schijnzelfstandigheid. En we zorgen ervoor dat jij je als interim-professional zonder risico kunt laten inhuren door een opdrachtgever. Kunnen wij je helpen met advies? Heb je vragen of wil je eens sparren? Neem gerust contact met ons op. We staan klaar om je verder te helpen!

Als zzp’er kun je ons vragen:

• Te helpen met de checklist om te beoordelen of je huidige interim-opdracht ook echt zzp-schap rechtvaardigt
• Te zoeken naar een oplossing via detachering, midlance of uitzenden
• Een andere interim-opdracht te zoeken
• Hoe we ervoor zorgen dat onze overeenkomsten voldoen aan de criteria van de Wet DBA

Nieuwe wetten die je moet kennen als zzp’er

Naast de hervatting van de handhaving op schijnzelfstandigheid worden er diverse nieuwe wetten ingevoerd. Het kabinet zet in op minder flexibele contracten en meer zekerheid voor werknemers. Dit zal met name invloed hebben op functies in lagere loonschalen en operationele functies. Hieronder een overzicht van de belangrijkste nieuwe wetten.

Wet Meer zekerheid voor flexwerkers

Deze wet beperkt het gebruik van tijdelijke contracten. Nulurencontracten verdwijnen grotendeels, en organisaties moeten werknemers voortaan voor een minimaal aantal uren inroosteren. Ook worden de spelregels voor uitzendwerk aangescherpt, waarbij uitzendkrachten sneller in vaste dienst moeten worden genomen.

Uitgesteld: Wet Toelating Terbeschikkingstelling van Arbeidskrachten (TTA)

Deze wet, die in 2026 in werking treedt, introduceert een toelatingsstelsel voor bedrijven die arbeidskrachten ter beschikking stellen, zoals uitzendbureaus en detacheerders. Alleen gecertificeerde bureaus mogen arbeidskrachten leveren. Het is belangrijk dat organisaties nu al nagaan of hun uitzendbureaus gecertificeerd zijn.

Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (VBAR)

Deze wet biedt duidelijkheid over de omstandigheden waaronder een zelfstandige mag worden ingehuurd, met concrete criteria die wijzen op werknemerschap of zelfstandigheid. Het wetsvoorstel ligt politiek gevoelig en zal waarschijnlijk pas in 2026 van kracht worden.

Je mag van ons verwachten dat we je op de hoogte houden van het laatste nieuws op dit gebied.